ជាក់ស្តែងដូចជាប្រទេសកម្ពុជាយើងជាដើមដែលមានបាវចនា ជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ ។ សាសនាគឺជាមនោគមវិជ្ជាមួយដើម្បីរៀបចំធនធានមនុស្សអោយមានរបៀប ប្រទេសមួយប្រសិនបើមិនយកសាសនាផ្សាភ្ជាប់ជាមួយនឹងការដឹកនាំនោះទេ ច្បាស់ណាស់ប្រទេសនោះក៏នឹងប្រព្រឹត្តទៅដោយគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់ ។
តើសាសនាជាអ្វី?
សាសនាគឺជាមនោគមនវិទ្យាមួយ ដើម្បីគ្រប់គ្រងដួងព្រលឹង ដួងវិញ្ញាណមនុស្សជាតិ ឯច្បាប់ប្រទេស គឺគ្រប់គ្រងទៅលើរូបកាយខាងក្រៅរបស់មនុស្សជាតិ រាល់ទង្វើ ដែលអសកម្ម ឬប្រាសចាកពីច្បាប់ប្រទេសដែលបានចែងនិងអនុម័តដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសនោះ ត្រូវទទួលទោស ទៅតាមទំហំទង្វើរបស់ខ្លួនដែលបានប្រព្រឹត្ត ។
អ្វីដែលសំខាន់យើងត្រូវដឹងថា គោលដៅនៃសាសនាទាំងអស់គឺជាពាក្យណ្តាំ សម្រាប់ដឹកនាំមនុស្សជាតិអោយដើរលើផ្លូវត្រូវ រស់នៅប្រកបដោយមេត្តាធម៌ និងសន្តិភាពផ្លូវចិត្ត វាគ្រាន់តែក្នុងនោះការបង្រៀនរបស់សាសនានីមួយៗមានលក្ខណៈផ្សេងៗគ្នា ។
និយមន័យសាសនា
យោងតាមវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត បានពន្យល់ថា សាសនា មកពីពាក្យ សាសនៈ ដែលមានន័យថាពាក្យបណ្តាំ, ពាក្យផ្តាំ ផ្ញើ, ពាក្យប្រៀនប្រដៅ ឬការប្រៀនប្រដៅ ។
ពាក្យសាសនា(Religion)ក្លាយមកពីពាក្យឡាតាំង Riligio ប្រែថាកិច្ចសន្យារវាងមនុស្សនឹងអាទិទេព ការស្តាប់បង្គាប់ព្រះជាម្ចាស់សួគ៌ ការឥតសន្ស័យលើអាទិទេព។
ប៉ុន្តែពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន បានដើរមកដល់សម័យកាលមួយដែលមានភាពជឿនលឿនផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា នេះគឺជាបដិវត្តមួយនៃរបៀបទទួលយកចំណេះដឹង និងរបៀបនៃការទទួលបានព័ត៌មានរបស់មនុស្សជាតិទូទាំងសកលលោក ។ តួយ៉ាងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ប្រជាជនប្រមាណ ១១.៣៧លាននាក់ ស្មើនឹង ៦៧.៥% នៃប្រជាជនសរុបកំពុងប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិត នេះបើយោងតាមវេបសាយ DATAPORTAL ។
ភាពរីកចម្រើននៃបច្ចេកវិទ្យានេះ ជាកត្តាមួយជួយជម្រុញទៅដល់ការយល់ដឹងរបស់មនុស្សក៏ដូចជាប្រជាជនកម្ពុជា បានមួយផ្នែកផងដែរទាក់ទងនឹងពុទ្ធសាសនា ។ ភាពរីកចម្រើននេះហើយដែលធ្វើអោយប្រជាជនកាន់តែយល់ដឹងស៊ីជម្រៅថែមទៀតនៃការបង្រៀនរបស់ពុទ្ធសាសនា ប្រជាជនខ្មែរមួយចំនួនក៏បានយល់ដឹងអំពីពុទ្ធសាសនាថា គឺជាការបង្រៀនបែប ទស្សនៈវិទ្យា ទាមទារអោយប្រើការត្រិះរិះពិចារណា ប្រើបញ្ញា ខ្លួនឯងជាទីពឹង ជាជាងពឹងផ្អែកទៅលើរបស់ក្រៅខ្លួន ។ ក្នុងនោះព្រះពុទ្ធ ព្រះអង្គផ្ទាល់ក៏ពុំបានចាត់ទុកការបង្រៀនព្រះធម៌របស់ព្រះអង្គគឺជាសាសនានោះដែរ តែព្រះអង្គចាត់ទុកការបង្រៀនរបស់ព្រះអង្គ គឺជាការបង្រៀនអំពី ទស្សនៈ សច្ចៈធម៌ នៃធម្មជាតិពិត ច្រើនជាង ។
តើអ្វីវត្ថុបំណងពិតប្រាកដក្នុងការសិក្សាព្រះធម៌?
បច្ចុប្បន្នយើងទាំងអស់គ្នាសង្កេតឃើញថាការផ្សព្វផ្សាយព្រះធម៌ របស់ពុទ្ធសាសនាយើងមានភាពរីកសុះសាយក្រោមទម្រង់ផ្សេងៗគ្នា ទៅតាមលទ្ធភាពរៀងៗខ្លួន ក្នុងនោះមានដូចជា វិទ្យុ ទូរទស្សន៍ ជាពិសេសតាមបណ្តាញសង្គម ខ្ញុំពិតជារីករាយនិងមើលឃើញថា នេះជាវិជ្ជមានមួយសម្រាប់ប្រទេសយើងដែលកាន់ពុទ្ធសាសនា ហើយនេះក៏ដូចជាចលនាមួយដែរក្នុងការបណ្តុះផ្នត់គំនិតពលរដ្ឋរបស់យើងអោយរស់នៅប្រកបទៅដោយមនុស្សធម៌។
ព្រហ្មញ្ញសាសនា និង ពុទ្ធសាសនា បានផ្សាភ្ជាប់ជាមួយនឹងការរស់នៅរបស់ប្រជាជនខ្មែរយើងតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ (មុនសម័យអង្គរទៅទៀត) ដូច្នេះហើយបានជាយើងឃើញថាបច្ចុប្បន្ន ការគោរពប្រតិបត្តរបស់ប្រជាជនយើងមានលាយឡំនឹងការបួងសួង ព្រមទាំងការប្រារព្ធពិធីផ្សេងៗ មិនថានៅផ្ទះ នៅទីឯណា និងសូម្បីតែនៅក្នុងវត្តលោកខ្លួនឯងផ្ទាល់ក៏ដោយ ក៏យើងឃើញមាននូវការធ្វើពិធីការផ្សេងៗទោះបីតិចឬច្រើនក្តី ដូចនេះហើយយើងត្រូវទទួលស្គាល់ថា ដោយសារតែប្រវត្តិសាស្រ្ត និងអរិយធម៌របស់យើង មានជាប់កំអែលនៃលទ្ធិព្រហ្មញ្ញសាសនា ។
កត្តាទាំងនេះហើយ ដែលនាំអោយបញ្ញាជនសម័យទំនើបយើងបច្ចុប្បន្នមួយចំនួនដែលបានរៀនសូត្រ ពុទ្ធសាសនា បានជ្រៅជ្រះ ខ្លះទៀតតាំងខ្លួនជាអ្នករៀនសូត្រពុទ្ធសាសនាបានជ្រៅជ្រះ ខ្លះទៀតយល់ថាខ្លួនជាអ្នកជ្រះថ្លាក្នុងពុទ្ធសាសនា ខ្លះទៀតយល់ថាខ្លួនជាអ្នកប្រតិបត្តិពុទ្ធសាសនាត្រូវក្បួន ខ្លះទៀតចង់បង្ហាញថាខ្លួនជាអ្នកយល់ដឹងខាងពុទ្ធសាសនា ខ្លះយល់ថាខ្លួនជ្រះថ្លានិងព្រះសង្ឃអង្គនេះ ខ្លះជ្រះថ្លានឹងព្រះសង្ឃអង្គនោះ ។ល។ នាំអោយកើតមានការខ្វែងគំនិតគ្នាក្នុងការប្រកាន់យកព្រះពុទ្ធសាសនាមកប្រតិបត្តិ ដែលទាំងអស់នេះហើយជាបច្ច័យដែលនាំអោយបុគ្គលទាំងនោះកើតមាននូវ ទោសៈ មោហៈ រហូតទៅដល់ការប្រកាន់និយម ឬ អញនិយម ដោយមិនដឹងខ្លួន ។
ឥលូវយើងមកដល់សំណួរដែលសួរថា៖
- តើនេះឬជាគោលបំណងនៃការសិក្សាពុទ្ធសាសនា?
- តើនេះឬជាគោលបំណងនៃការចាប់យកព្រះធម៌?
- បើអ្នករៀនធម៌ ដើម្បីចង់បង្ហាញអ្នកដទៃថា អ្នកជាអ្នកចេះ
- បើអ្នករៀនធម៌ ដើម្បីចង់បង្ហាញអ្នកដទៃថា អ្នកជាអ្នកគ្រាន់
- បើអ្នករៀនធម៌ ដើម្បីចង់អោយអ្នកដទៃ ស្របតាមគំនិត
- បើអ្នករៀនធម៌ ដើម្បីសំញ៉ែង
- បើអ្នករៀនធម៌ ដើម្បីចង់
Comments
Post a Comment